naar overzicht
1 minuut leestijd
huisartsenzorg

Machiel Italiaander: ANWB-arts

Plaats een reactie

‘Gezellig en dynamisch’, omschrijft Machiel Italiaander (37) zijn werk op de alarmcentrale bij de ANWB. ‘Je ziet veel ziektebeelden voorbijkomen.’ Italiaander werkte eerder op een IC en op een boorplatform in Brazilië. Hij houdt van reizen, maar zit vooral ‘s zomers aan de telefoon gekluisterd: dan hoort hij verhalen aan van Hollandse patiënten in den vreemde en van buitenlandse artsen. Hij beoordeelt bijvoorbeeld of en hoe een vakantieganger met een hersentumor kan worden vervoerd. ‘Ik spreek met de huisarts en zorg voor transport terug met een vliegtuig. Op zeehoogte om drukverschillen te vermijden.’ ANWB

Deel 1: Garden IV-fractuur
Deel 2: Vliegen(s)vlug
Deel 3: Zo jong, zo ver. Zó terug?
Deel 4: Ziektekosten

Dit was de laatst aflevering van deze serie. Dit najaar start de volgende. Mailt u de webredactie als u zin hebt om mee te doen aan de nieuwe serie.

 

Deel 4: Ziektekosten
14 augustus 2003

Het laatste stukje vanuit de ANWB-alarmcentrale. Ik hoop dat ik ten minste een klein deel heb kunnen belichten van wat er hier zoal langskomt.

Heel veel dingen zijn natuurlijk niet aan de orde gekomen, zoals de verzekeringstechnische kant. Wat we hier hebben is een fantastisch product, waarbij aan de ene kant de verzekeringsmaatschappij staat en aan de andere kant het verwachtingspatroon van de patiënt. Dat deze niet altijd op één lijn zitten moge duidelijk zijn, hoe sneu dit soms ook kan uitpakken. De verzekering is erbij gebaat dat iemand zo veilig en medisch verantwoord mogelijk naar Nederland terugkomt voor een redelijke, proportionele en marktconforme prijs. Uiteindelijk betalen we met z’n allen hieraan mee, dus daar mag best op gelet worden. Iemand op een fietstocht met een gebroken enkel laten we niet naar huis fietsen, maar een medische equipe ter begeleiding sturen we ook niet. Een pasgeborene moet soms in een couveuse worden vervoerd, maar kan soms ook gewoon met de ouders mee. Ook met enige regelmaat gebeurt het dat iemand ons belt en verzoekt even het ANWB-vliegtuig te sturen om hem op te halen. Zo iemand moeten we dan helaas teleurstellen.

Verwarrend voor een patiënt kan soms zijn dat het gedeelte van opname en behandeling in het buitenland door de ziektekostenverzekering is gedekt, en het vervoer naar huis meestal door de reisverzekering. Het kan voorkomen dat beide uit een verschillende polis voortkomen en met een andere alarmcentrale werken. Stel: meer of minder hersteld van je aandoening mag je naar huis, en dan word je overgedragen en heb je weer een ander 'bedrijf' aan de lijn.

Van hieruit kunnen we ook een oogje in het zeil houden wat betreft de kosten in verschillende landen. Deze kunnen ver uiteenlopen voor bijvoorbeeld een MRI. En ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat indicaties voor het duurdere beeldvormend onderzoek, maar ook soms voor operaties, niet altijd even zuiver worden gesteld. Een arts van de Alarmcentrale dient ook hier alert op te zijn teneinde onnodige kosten te voorkomen. En ja, dan hoor je inderdaad weer een collega naast je heftig in discussie met de indicatiesteller in den verre.

Het hoogseizoen loopt weldra op z’n einde en het was me een genoegen enkele momenten daarvan met u te kunnen delen.

Deel 3: Zo jong, zo ver. Zó terug?
31 juli 2003

Als ik ’s ochtend binnenkom en m’n computer aanzet, zit een collega te mopperen op een Franse arts die weigert Engels te praten. Van die kleine ongemakken. Gelukkig is er al koffie en thee.

Zeventien passwords en twintig opgestarte programma’s verder (zo lijkt het altijd), kan ik eindelijk kijken hoe het gaat met een veel te vroeg geboren kindje dat van de westkust van een land aan de andere kant van de oceaan moet komen. De logistieke haken en ogen zijn indrukwekkend. Het kindje was twee maanden te vroeg geboren met onrijpe longen, maar verblijft inmiddels met de ouders in een hotel. Vanwege de nog resterende lichte bronchopulmonale dysplasie heeft het patiëntje zuurstof en een saturatiemetertje nodig.

We vliegen een verpleegkundige in die het gezin op de reis naar Nederland zal begeleiden. Er moet wat zuurstof mee voor onderweg, plus die saturatiemeter dus. Deze is echter gehuurd; de verpleegkundige moet er daarom nog een meenemen en thuis moet ook apparatuur aanwezig zijn.

Goed, van hotel naar vliegveld, een binnenlandse vlucht, weer een vliegveld, de intercontinentale vlucht, Schiphol en dan naar huis.

Een plaatselijke organisatie biedt aan te helpen met het regelen van zuurstof op de binnenlandse vlucht. Onze ervaring is dat dit zelden lukt, ondanks plechtige beloftes van de luchtvaartmaatschappijen. Twee maatschappijen vallen hierdoor sowieso af, bij de derde bezweert men ons dat alles dit keer goed zal komen, evenals een aparte rustruimte bij de overstap, die we hebben aangevraagd. Wél moet deze boeking 48 uur van te voren worden gemaakt en zitten twee data al vol. Jammer, want zoveel tijd heeft de verpleegkundige niet, dus moet er een ander worden gezocht. Voor de zekerheid besluiten we ook een ambulancevlucht achter de hand te houden - mochten de beloftes niet uitkomen. Oh, en de zuurstofcilinder die van het hotel meegaat naar het vliegveld moet weer worden afgehaald en wij moeten zelf zuurstof dáár en bij de overstap regelen. En passen de ventielen en kapjes en flowmeters overal wel, zijn de aansluitingen compatibel, is de toe te dienen hoeveelheid wel voldoende klein af te stellen voor zo’n kindje?

De luchtvaartmaatschappij belt, wil alle specificaties van de saturatiemeter weten. Moeder belt, ze was gebeld dat de vlucht op een ander tijdstip zou gaan, en dat de zuurstofflow niet laag genoeg was af te stellen. Ook is op de binnenlandse vlucht een ander wiegje nodig dan op de veel langere intercontinentale vlucht. De gasflessenleverancier laat weten dat ze niet voor de verzekering van de ouders werken en verwijzen ons naar een ander. Twee bedrijven later hebben we zuurstof en alle toebehoren voor thuis voor elkaar. Maar wie gaat de deur opendoen? Gelukkig is een goede buur weer eens beter dan de verre vriend. Thuiszorg is aangezwengeld. Dan laat de ambulancier in Nederland weten dat ze niet het platform op mogen om bij het vliegtuig te komen. We proberen het via de Centrale Post Ambulance, maar het lukt uiteindelijk toch via de medische dienst op Schiphol. Gelukkig maar, want je ziet toch niet zo snel ouders plus baby plus zuurstofcilinder plus monitor door de slurf lopen en dan met bagage door de douane gaan.

De verpleegkundige belt. Ze is ter plaatse aangekomen en maakt zich erge zorgen: de flowmeters en ventielen zijn niet compatibel, en die rustruimte voor tijdens de overstap is niet geregeld; de luchtvaartmaatschappij zegt van niets te weten. Zie je wel, dus toch! We besluiten de boel om te gooien. Het wordt plan B: voor het binnenlandse traject kiezen we een ambulancevlucht, zodat verder alles wel goed moet gaan.

Nee, dit kindje kwam niet zo eenvoudig terug, maar het is wel goedgekomen. Inmiddels probeert mijn collega wanhopig contact te krijgen met een bergdorp in Bolivia, en wordt er schuin voor me in rap Frans gediscussieerd over een MRI-scan. Ik ben benieuwd wat deze dag verder nog zal brengen.

 

Deel 2: Vliegen(s)vlug
17 juli 2003
‘Twee weken geleden schreef ik over iemand die met een vliegtuig werd gerepatrieerd. Dat klinkt snel en makkelijker maar dat is het niet altijd. Bij vliegen komt sowieso meer kijken dan menigeen denkt. Op de gangbare vlieghoogte heerst in de cabine bijvoorbeeld een luchtdruk van ongeveer 0,75 atmosfeer. Dat zorgt voor een zuurstofsaturatie van rond de 90 procent. Voor gezonde mensen is dat geen probleem. Maar het gebeurt zo nu en dan dat passagiers in de eerste drie dagen van hun vakantie een hartinfarct krijgen. Het zuurstoftekort tijdens de vliegreis heeft hen mogelijk over de kritische grens heengetild.

Bijna iedereen die zoiets overkomt, wil zo snel mogelijk naar Nederland om zich in een vertrouwde omgeving te laten behandelen door de eigen dokter. Ook dit klinkt makkelijker dan het vaak is. Nederland kent namelijk een streng MRSA-beleid. Het is elke keer weer een hele speurtocht om een isolatiebed te vinden met twee aparte verpleegkundigen. Veel ziekenhuizen kampen toch al met een personeelstekort. En niemand zit erop te wachten om met patiënten te moeten schuiven of hele afdelingen te moeten sluiten wegens MRSA-besmetting.

Ook patiënten zelf beseffen meestal niet wat het betekent om drie tot vier (werk)dagen geïsoleerd te moeten liggen en te worden verpleegd door een soort marsmannetjes. Voor een treffende beschrijving van zo'n situatie verwijs ik naar het patiëntenperikel ‘Drie lange dagen’ (MC 22/2003: 902).

Nieuwere verpleeghuizen kunnen meestal wel een isolatiebed creëren maar revalidatiecentra niet. Voor de MRSA-kweken kan opname in een ziekenhuis dan nodig zijn. Als dit niet lukt - wat dus geregeld voorkomt - zullen de kweken op een EHBO of door een huisarts moeten worden afgenomen. Als het ziektebeeld het toelaat, gaat de patiënt vervolgens naar huis, in afwachting van de uitslagen.

Het mag duidelijk zijn: repatriëring van patiënten per vliegtuig is niet altijd zo snel en simpel als het klinkt. Gelukkig zijn veel specialisten erg behulpzaam als ze de ANWB aan de lijn hebben. Zo houden we de vaart er toch nog een beetje in.’

Deel 1: Garden IV-fractuur
3 juli 2003

‘Op één van de kleinere Griekse eilanden geniet mevrouw (56 jaar) met haar gezin met volle teugen van een vakantie. Tot zij ongelukkig ten val komt en haar heup breekt.

Ze wordt opgenomen in het locale hospitaal. Dat ziekenhuis hangt al snel bij ons, uitvoerder van de verzekering, aan de lijn voor de financiering van een en ander. Ik bel met de chirurg ter plaatse om het letsel te determineren en om, indien nodig, een operatie te fiatteren. Zoals al kort door het ziekenhuis aangegeven blijkt er inderdaad sprake van een heupfractuur, en hij denkt deze in zo’n twee dagen wel te kunnen opereren. Dit was echter bij patiënte en haar familie verkeerd gevallen, zo verklaart hij. Vervolgens kost het me ruime moeite om de exacte details van de chirurg los te krijgen, maar uiteindelijk kan ik alleen maar concluderen dat het om een Garden IV-fractuur gaat.

Nu begint het bij mij ook een beetje verkeerd te vallen, hier is namelijk toch wel enige spoed mee gemoeid. Als ik hem daarmee confronteer geeft hij na een korte discussie schoorvoetend toe dat er inderdaad wel wat haast bij deze operatie is geboden, maar dat hij helaas kampt met een tekort aan anesthesisten en dat er over twee dagen pas wat te regelen valt. Vandaar.

Mevrouw naar Nederland halen is in dit geval niet praktisch en nauwelijks haalbaar, dus nadat de (on)mogelijkheden met haar en haar familie zijn doorgesproken, bel ik ons steunpunt in Athene. Kan ze vandaag nog naar Athene voor een operatie? Per boot? Vliegtuig? Na het nodige gesteggel en getelefoneer lukt het om haar per vliegtuig naar een goed ziekenhuis in Athene te evacueren, waar ze diezelfde avond zal worden geopereerd. Ze kan er nu gerust op zijn dat ze niet zal worden opgescheept met een verkeerde prothese, die korter mee zal gaan.

 

ARTSEN ZONDER VAKANTIE
terug naar overzicht

 

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.