Studenten over Artsen van Nu

‘Er is een sfeer nodig waarin je kunt zeggen: ik weet het even niet’

Deskundig, verantwoordelijk, betrouwbaar, toetsbaar en transparant. Dat zijn de thema’s van Artsen van Nu, de campagne van de federatie KNMG over medische professionaliteit. Arts in Spe sprak erover met vijf Nijmeegse geneeskundestudenten.

Deskundig

Floor de Bont (25) gaat naar Suriname voor een coschap. Ze is benieuwd hoe het bevalt, want ze is van plan tropengeneeskunde te gaan studeren.

‘Weten wat je moet weten, die kennis op het goede moment toepassen, je grenzen kennen en daar niet overheen gaan, dát is voor mij de kern van deskundigheid. Als patiënten om een second opinion vragen, moet je misschien even wat wegslikken, maar vervolgens praat je er heel gewoon over. Zie het maar als een soort feedback. En vooral niet als een belediging of een bedreiging van
je professionaliteit, woorden die ik her en der weleens opvang. Het gaat helemaal niet over jouw status, het enige wat telt is dat de patiënt er beter van wordt. Of googlende patiënten me scherp houden? Ik zou eerder zeggen dat het internet vertroebelt. Er staat
zó veel troep op dat de patiënt moeilijk kan onderscheiden wat goede informatie is. Daarvoor doet hij een beroep op onze deskundigheid.’

Verantwoordelijk

Marja Bakker (24) heeft zin in haar laatste coschap op de eerste hulp van UMC St Radboud. Na een jaar of twee ervaring opdoen wil ze zich specialiseren tot huisarts.

‘Wij zitten nu nog in een fase waarin er altijd een arts achter ons staat. Dat biedt veiligheid. Wij zijn ook degenen die er het vaakst naast zitten en dan teruggestuurd worden naar de patiënt. Je gaat met lood in de schoenen en wat blijkt? Als je gewoon zegt wat er aan de hand is, kijkt vrijwel geen enkele patiënt je raar of boos aan. Oké, zeggen ze, goed dat je het nagevraagd hebt…

Straks als ik als arts aan het werk ga, moet ik weten wat ik kan én wat ik niet kan. Dan ben ik helemaal zelf verantwoordelijk. Tijdens de opleiding is het een soort tweede natuur geworden om daar heel bewust over na te denken. Soms heb je bij intervisie het gevoel dat je doldraait. Moet je urenlang goede en slechte eigenschappen van je groepsgenoten op kaartjes schrijven om te leren feedback te krijgen en te geven. Maar het is goed, uiteindelijk werkt het.’

Betrouwbaar

Rineke Janse (24) denkt dat ze uiteindelijk huisarts wil worden. Maar eerst wil ze een paar jaar ervaring opdoen op een eerstehulpafdeling, bij Defensie of als tropenarts. Wat het precies gaat worden, daar is ze nog niet helemaal uit. ‘Natuurlijk zeg ik weleens ‘sorry’ tegen een patiënt! En dat zal ik blijven doen. Hoe moeilijk dat soms ook is. Daar worden we zelfs in getraind: hóe zeg je ‘sorry’? Vaak is het dan ook al goed voor de patiënt, die is er niet op uit om je door het stof te zien rollen. Probeer je er bij een misser niet uit te redden met struisvogelpolitiek – als ik er niks over zeg, is het niet gebeurd – want dan blijf je nergens. Alleen als je elkaar recht in de ogen durft te kijken, kun je een goede arts-patiëntrelatie opbouwen. Patiënten schatten de betrouwbaarheid van artsen hoog in. Soms kan dat als een zware verantwoordelijkheid op je drukken, al klinkt dat negatiever dan ik het bedoel. Dat vertrouwen moet je niet beschamen.’

Transparant

Willem de Hoog (27) studeerde eerst verpleegkunde. Hij is opgelucht dat het einde van zijn studie Geneeskunde nu in zicht is. Maar eerst nog naar Tanzania voor een coschap. Willem wil huisarts worden of arts voor verstandelijk gehandicapten.

‘Hoe ik het zou vinden als mijn beoordeling als coassistent voor de hele groep inzichtelijk zou worden? Geen probleem! Als co-groep bespreken wij sowieso onze beoordeling en waarop die gebaseerd is. Eigenlijk meet je dan je eigen prestaties af aan die van anderen. De transparantie ten top. Zo kom je erachter waar je goed in bent en waar je minder op scoort. Natuurlijk moeten artsen laten zien wat ze doen en waarom ze het doen. In de eerste plaats aan patiënten, maar ook aan collega’s. Daarom hoop ik dat de campagne Artsen van Nu de discussie aanwakkert tússen de specialismen. Artsen blijven nog zo vaak veilig binnen hun eigen maatschap: zó doen wij het hier… We zouden samen een sfeer moeten creëren die zo open is dat je rustig kunt zeggen: ik weet het even niet, kijk eens mee. Zo’n cultuur krijg je door regelmatige intervisie.’

Toetsbaar

Patty van der Heijden (25) weet sinds haar coschap gynaecologie zeker dat ze gynaecoloog wil worden.

‘Wij hebben nu al twee jaar simulatiepatiënten. Van die patiënten, van docenten, maar ook van elkaar krijgen we feedback. Ik merk hoe belangrijk dat is, hoe je langzaamaan groeit in je beroep. Feedback krijgen is trouwens gemakkelijker dan geven, want je wilt niemand kwetsen. Ook straks wil ik me toetsbaar blijven opstellen. Daar is lef voor nodig, maar je wordt er wel een betere arts door. Na elk coschap hebben we intervisie. Dan doorlopen we met de groep en een docent of mentor de hele periode, inclusief de knelpunten. Mijn intervisievraag is altijd dezelfde: hoe kan ik het leed van patiënten die iets ergs meemaken, van me af zetten? Jonge mensen bijvoorbeeld die een ongeluk krijgen, of ouders van kleine kinderen. Ik hoef niet te veranderen, want er zit ook een goede kant aan. Ik moet er alleen beter mee omgaan. Gelukkig is dat te leren. Ik krijg geen oplossingen, wel handvatten.’ 

De federatie KNMG is de bewustwordingscampagne Artsen van Nu gestart om de aandacht te vestigen op de medische professionaliteit, die door verschillende oorzaken onder druk staat. De vijf thema’s bieden artsen een inspiratiebron om met elkaar te discussiëren. Het KNMG Manifest Medische Professionaliteit vormt de basis van de campagne. Kijk op www.artsenvannu.nl voor meer quotes en discussieer mee.