Nieuws
Heleen Croonen
6 minuten leestijd

Kennis op zak: dermatologie

Plaats een reactie

Coassistenten testen zakboeken en -boekjes

Voor coschappen dermatologie zijn verschillende zakboeken op de markt. Met name een hulpje voor de anamnese is handig in de praktijk. Er zijn verschillende zakboekjes met goed overzicht van fysiologie en pathologie, maar op internet zijn verschillende websites die nog beter en completer zijn.

Zakboekjes voor coassistenten moeten licht, klein, goedkoop en handig zijn. Verschillende online boekwinkels bieden de zakboeken aan, zoals Selexyz, Geneeskundeboek en Bol, maar welke zijn het handigst? Arts in Spe vraagt het aan coassistenten, in de nieuwe serie ‘Kennis op zak’.

Dit keer testen Paul den Brave en Eelkje Limonard, beiden geneeskundestudenten aan de Universiteit van Amsterdam, de kennis op zak. Ze lopen coschappen dermatologie in het AMC, respectievelijk het OLVG. Het is een korte kennismaking met het vakgebied, want het coschap duurt slechts twee á drie weken.

De eerste week krijgen de co’s veel onderwijs en oefenen ze met het afnemen van de anamnese. De tweede week gaan zij de polikliniek in om dat te praktiseren bij patiënten. Hierbij is een checklist van de anamnese handig, met aanwijzingen om huidaandoeningen goed te omschrijven, zoals de Zakkaart dermatologie. Met deze gratis zakkaart kunnen plaats, rangschikking, omvang en vorm van de huidaandoening worden vastgesteld. Een anatomische illustratie van de huid staat er als geheugensteun bij. Volgens de coassistenten is het kaartje heel handig en bekend in de coassistentenwereld. Den Brave: ‘In het begin heeft iedereen het over bultjes of puistjes, maar daar nemen de dermatologen geen genoegen mee. Ze zijn er streng op dat coassistenten goed onderscheid maken tussen een pustel of een papel.’

Veel ziektebeelden

Nadat Den Brave de anamnese heeft afgenomen volgt overleg met de arts, maar die is meestal druk bezig met andere patiënten. Terwijl hij wacht trekt hij zich terug in een apart hokje om vast wat zaken op te zoeken. De dermatologie kent zoveel ziektebeelden dat het hem soms gaat duizelen, vertelt Den Brave. ‘Veel ziektebeelden zijn zeldzaam en zie je eigenlijk alleen in de studieboeken. Atopisch eczeem komt volgens mij het vaakst voor.’

Psoriasis komt minder vaak voor, maar geeft zoveel ziektelast dat ook deze ziekte een groot deel van het spreekuur vult. Verder zijn er veel mensen die moedervlekken laten controleren op huidkanker. Limonard: ‘Een zakboek dat goede omschrijvingen geeft van goedaardige, premaligne en maligne huidaandoeningen zou handig zijn. Hoe kun je het verschil zien?’

Daarnaast ziet de dermatoloog veel geslachtsziekten; met name chlamydia komt vaak voor. Den Brave: ‘Op het geslachtsziektenspreekuur zagen we patiënten met genitale wratten, die bij sommigen al meerdere keren zijn behandeld. Telkens wordt er een stukje weg gevroren.’

De dermatologische ziektebeelden zijn goed op te zoeken in Praktische dermatologie. Niet goedkoop dit boek, en ondanks het ‘pocketformaat’ niet erg licht, maar wel met veel klinische foto’s. Het boek is ingedeeld in hoofdstukken op lichaamsdeel. Inhoudelijk vinden de testers dit een goed boek, zelfs beter dan het studieboek dat de coassistenten voor dit coschap moesten aanschaffen. Het boek was wel zwaar en paste nauwelijks in de zakken van de witte jas.

Geen foto’s

Een ander boek met ziektebeelden is Dermatologie. Zakboek ziektebeelden. Uitgeverij Bohn Stafleu Van Loghum heeft een hele serie met deze zakboeken - eigenlijk geschreven voor verpleegkundigen. Dit zakboek is ingedeeld in veel voorkomende ziektebeelden zoals psoriasis, eczeem en brandwonden. Elk hoofdstuk behandelt puntsgewijs diagnostiek en behandeling en heeft een medicatietabel. Foto’s en plaatjes ontbreken. ‘De meest voorkomende huidziekten staan in het boek’, zegt Eelkje Limonard. ‘De ziektebeelden, therapieën en namen staan er goed in beschreven. Het niveau is prima voor een coassistent, het boek gaat overal best diep op in. Je merkt niet dat het eigenlijk voor verpleegkundigen is geschreven. Een coassistent heeft niet het niveau van een dermatoloog, je komt net kijken en weet nog niet veel.’

Wel miste Limonard in dit boek een hoofdstuk over huidkanker en de voorstadia daarvan en een hoofdstuk over acne: ook een aandoening waarmee veel mensen bij de dermatoloog komen.

Ten slotte is er de Miniatlas dermatologie. Dit is een soort anatomie- en pathologiezakboek in één. De eerste helft laat in kleurrijke illustraties de anatomie en fysiologie zien, terwijl de tweede helft verschillende aandoeningen van de huid weergeeft, met op elke pagina een schematische illustratie. Foto’s zijn echter schaars. De coassistenten vinden het boekje met ringband licht en handig door te bladeren. Het is, door de veelheid aan plaatjes van cellen, vooral interessant voor mensen die geïnteresseerd zijn in histologie. De tekst is compact, dat is prettig. Jammer is dat er geen behandelingen in staan, alleen ziektebeelden.

Zakboek online

Niet alleen zakboeken, ook voor PDA’s of iPhones komt steeds meer software op de markt met ziekte-informatie of hulp om een differentiaaldiagnose te doen. De Amsterdamse studenten hebben echter nog niemand met een PDA of iPHone zien lopen op de afdeling Dermatologie. Wel loopt een huisgenoot van Den Brave coschappen met de zakkaartjes op zijn iPhone. ‘Hij is er terughoudend mee om ze te gebruiken, want het staat een beetje gek om voor de neus van de patiënt je iPhone tevoorschijn te halen. Het ziet eruit of je gaat sms-en of een spelletje gaat doen.’

Gratis en zeer compleet is het Zakboek voor PocketPC op de website www.huidziekten.nl. Een downloadinstructie helpt bij het openen van dit digitale zakboek en kopiëren naar de PDA. Wie vanaf de PC werkt, heeft meer aan de versie op de website, onder de tab ‘zakboek’. Per ziektebeeld staan daar veel foto’s, kenmerken en behandelingen. Netjes met de literatuurreferenties onderaan. Deze website is van Jan Mekkes, een dermatoloog die les geeft aan de studenten in het AMC. Den Brave: ‘In het AMC is het dé website, iedereen zit erop te bladeren. De informatie is heel overzichtelijk, en wordt goed bijgehouden. Mocht er een aandoening toch niet op staan, dan gaan de mensen naar www.huidarts.com.’

Limonard heeft een voorkeur voor de website www.dermnet.com, van de Amerikaanse dermatoloog Thomas Habif. Per huidaandoening zijn daar tientallen foto’s te vinden. ‘Je kunt op de foto’s inzoomen en ze goed bekijken. Verder zijn ze ook handig voor presentaties’, aldus Limonard.

Crèmes en pillen

Ten slotte zijn er nog twee zakboeken die kennis bundelen over geneesmiddelen. Dermatologiepatiënten moeten vaak smeren. Crèmes, zalven en gels, soms met allerlei geneesmiddelen erin verwerkt. Dermatica op recept biedt uitkomst als geregistreerde, industrieel vervaardigde dermatica niet voldoen. Per geneesmiddel staat welke veilige en werkzame apotheekbereiding de arts kan voorschrijven. Onlangs is het naar recente inzichten herzien. Ook staat een lijstje ‘obsoleet’ achterin. Altijd goed voor een wijze opmerking. Dit boek is geïndexeerd per medicijn, maar dat is voor een coassistent onhandig omdat hij de ziektebeelden nog niet goed kent. Laat staan dat hij al precies weet welk geneesmiddel hij wil geven. De index is bovendien beperkt en laat niet alle ziektebeelden zien. Daarom: handig voor een praktiserend dermatoloog, maar niet voor een coassistent. Ten slotte is er Systemische medicatie in de dermatologie, een boek met per geneesmiddel praktische informatie voor het voorschrijven van systemische medicatie. Denk aan het sterk teratogene isotretinoïne bij ernstige acne vulgaris, waarbij een formulier over geboortebeperking moet worden getekend. Ook dit boek is nog niet handig voor de coassistenten, want in de praktijk worden weinig mensen op de poli systemisch behandeld. Het boek is overzichtelijker dan Dermatica op recept, maar ook hier missen de ziektebeelden. Zakboeken over geneesmiddelen blijven daarmee vooral handig voor de coassistent met dermatologische ambities.

Samenvattend: het coschap dermatologie is met een paar weken van korte duur, waardoor veel studenten besluiten geen zakboekjes aan te schaffen. De gratis zakkaart en de genoemde websites zijn voor hen een uitkomst.



De geteste zakboeken:

Websites:


PDF van dit artikel

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.