De geboorte van een ademhaling

Tijdens het voorbereidende onderwijs van het coschap mogen we al een keer meekijken op de OK. Een gewone ochtend met routineoperaties die elk ongeveer 1,5 uur duren. Het is de bedoeling om een indruk van de sfeer te krijgen en vragen te stellen.

Als de patiënt wordt binnengereden stel ik mezelf voor en zet ik vervolgens een stap naar achteren. Ik ben hier voornamelijk als toeschouwer en wil niet interfereren met de strenge time-out procedure waarin alle gegevens worden gecontroleerd. Terwijl de patiënt in slaap wordt gebracht, kijk ik naar de chirurg. Deze wordt omsingelt door de operatieassistenten, een AIOS en de coassistent van urologie. Ik besluit me niet te mengen in deze drukte en loop richting het anesthesieteam. Zij zijn zichzelf aan het installeren achter een blauw gordijntje dat het steriele operatieveld scheidt van hun eigen werkveld.

Als de anesthesioloog de patiënt heeft geïntubeerd, kan de operatie beginnen. De anesthesiemedewerker neemt het over. Ze stelt de apparatuur in, noteert de tijd en kijkt vervolgens naar mij. ‘Heb je dit wel eens eerder gezien?’ Ondertussen kijk ik met grote ogen naar alle apparatuur die er staat, het fascineert me. ‘Ik heb een paar operaties op tv gezien en toen ik zelf onder het mes moest, zag ik alleen een spuit witte propofol. Meer niet,’ beken ik. Ze ziet dat ik alle indrukken probeer te verwerken en begint vol enthousiasme uit te leggen over de verschillende technieken, medicatie en de vitale parameters op de monitor.

De tijd vliegt want plots hoor ik de chirurg aan de andere kant van het gordijn aangeven dat ze zo gaan sluiten. Over ongeveer tien minuten zullen ze klaar zijn. De anesthesiemedewerker belt de anesthesioloog en draait aan een knop om de narcose-damp te stoppen. Heel even ben ik bang dat dit betekent dat de patiënt binnen enkele seconden wakker zal worden.

Maar dan geeft de anesthesiemedewerker mij de groene beademingsballon die is aangesloten op de beademingsmachine. Verschrikt kijk ik haar aan, de patiënt wordt toch nog gewoon beademd? ‘Wat moet ik doen?’ ‘Niet in knijpen, alleen vasthouden en voelen.’ Ik weet nog steeds niet helemaal wat de bedoeling is, maar na een paar minuten voel ik de ballon bewegen. Ik kijk naar de patiënt maar die ligt nog in diepe slaap.

‘Dit noem ik altijd de geboorte van een ademhaling’ zegt de anesthesiemedewerker, ‘de narcose-damp verlaat langzaam het lichaam waardoor de reflex om adem te halen weer terug komt. De patiënt merkt hier zelf helemaal niks van! Mooi hè?’ Rustig hou ik de ballon vast, die op en neer in mijn handen gaat. ‘Heel erg mooi.’