Spion in het brein

Regisseur/scenarioschrijver Christopher Nolan legt in zijn films een ongebruikelijke voorkeur aan de dag voor thema’s als veranderde bewustzijns- en breintoestanden en vertekende waarneming. Eerder maakte hij ingenieuze thrillers over een man met een geheugenstoornis (Memento) en over een corrupte politieman met ernstige slaapproblemen (Insomnia). In het prachtige The Prestige liet hij via de lotgevallen van twee rivaliserende illusionisten zien, hoe graag we bedrogen willen worden, en voor
waar willen aannemen wat dat niet is. Naam en faam bij een groot publiek verwierf Nolan met twee films in de Batman-sage – de beste uit de reeks. 

Deze week combineert hij met de première van Inception zijn talenten als regisseur/schrijver van actiedrama’s à la Batman met zijn thematiek uit Memento en Insomnia. De film speelt zich af in een toekomst waarin het mogelijk is in iemands hersenen binnen te dringen en zijn of haar gedachten te lezen. Dat is vaker vertoond; denk aan films als Dreamscape, Total Recall of The Cell bijvoorbeeld. Maar nog nooit zo goed.

Leonardo Di Caprio speelt een man die een nieuw soort professie beoefent: hij is een extractor, een spion die in breinen kan doordringen en zo ideeën kan stelen, met behulp van psychofarmaca en ‘nieuwe technologie’. Di Caprio krijgt een verrassende ‘omgekeerde’ opdracht: in plaats van een idee stelen, moet hij een idee implanteren. Het complexe verhaal dat zich dan volgens een geheel eigen logica ontwikkelt is een emotionele, bijna lichamelijke achtbaan door de logica van de geest – van
de protagonisten, maar ook door die van de kijker. Omdat de plot een deel is van het plezier, wordt die hier niet verder verraden. Het resultaat is in ieder geval een onverbiddelijke bioscoophit – in de VS al ontvangen als een meesterwerk – waar je hoofd nog dagen van nazoemt. HM