Acute buik op de boot

Als kersverse arts begin ik, 24 jaar oud, de maandag na mijn artsexamen in 1974 meteen met waarnemen om geld te verdienen voor onze eerste vakantie. En zo stappen mijn vriendin en ik drie weken later in onze Renault 4, met tentje achterin. We nemen de Tor Brittanica naar Gotenburg en hebben de goedkoopste slaapplek aan dek geregeld; het is al duur genoeg. We passeren de havenhoofden van IJmuiden om zeven uur ’s avonds en om een uur of tien wordt het schemerig, terwijl we Den Helder op vijftien mijl voorbij varen. 

Ineens klinkt door de luidsprekers: ‘Is there a doctor among the passengers? Please contact the information desk as soon as possible.’ Mijn hart klopt in mijn keel. Tjeetje. Enthousiasme en zenuwen wisselen elkaar af.

Ik meld me en word naar een keurige behandelkamer achter de brug geleid, waar op een bank een jonge Zweedse vrouw ligt te kermen van de buikpijn. Ik begin met wat ik als coassistent heb geleerd: anamnese, onderzoek, temperaturen. Dapper doe ik alles wat ik moet doen. Drukpijn, loslaatpijn, opdrukpijn, alles wijst op een beginnende acute buik. Appendicitis, of toch een adnexitis? Het is niet pluis. Ze is op vakantie geweest in Parijs, heeft daar de bloemetjes flink buiten gezet. Een eileiderontsteking lijkt me niet geheel onwaarschijnlijk.

Overleg met de kapitein. Is er acuut levensgevaar? Via de stuurman heb ik overleg met de radiomedische dienst. Een verre collega raadt me aan om breedspectrumantibioticum per injectie te geven en verder te observeren.

We krijgen een mooie kamer, bij de officieren. En we eten de maaltijden met de kapitein, aan de eretafel. Ik moet wel ieder half uur kijken bij de langzaam verbeterende patiënte. Ik houd haar pols en bloeddruk in de gaten.

In de buurt van Gotenburg wil de kapitein dat ik als beloning naar de scheepswinkel ga om iets uit te zoeken. Drank, kleding, jassen, petten, alles is er. Ik neem een T-shirt met opdruk ‘Tor Brittanica’. De kapitein lacht me hartelijk uit en stuurt de stuurman met me mee terug: ik krijg twee flessen whisky van het merk Doctors Special.

Ik schrijf nog een nette verwijsbrief voor het ziekenhuis, met mijn adres in Nederland voor de ontslagbrief. Op de kade staat de ambulance al klaar.

Van het ziekenhuis heb ik nooit meer iets gehoord. Ik denk dat de patiënte bij aankomst al bijna beter was.

Gert Siemons, voorzitter raad van bestuur Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO

Zomerserie Is er een dokter op het strand?