Insulineresistentie na één korte nacht

De gevoeligheid voor insuline is geen vaste waarde bij gezonde mensen, maar hangt af van het aantal uren slaap. Eén te korte nacht veroorzaakt direct insulineresistentie.

Deze uitkomsten  publiceren Esther Donga c.s. van het LUMC in juni in Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism. Ze onderzochten de glucosehuishouding van negen gezonde proefpersonen na een nacht met een normale slaapduur (8,5 uur) en na een nacht met vier uur slaap. Daarna hebben ze een hyperinsulinemische euglycemische clamp verricht, de gouden standaard voor het meten van de gevoeligheid voor insuline. Die wordt bepaald aan de hand van bloedmonsters tijdens constante toediening van glucose, insuline en isotopen.

Na een nachtrust van vier uur was de snelheid van glucose-infusie, noodzakelijk om het plasmaglucoseniveau te behouden, een kwart lager dan na een normale nachtrust. Beperking van slaap resulteert namelijk in een verhoging van de glucoseproductie met bijna een kwart (22%), wat wijst op hepatische insulineresistentie. Daarbij nam de snelheid van glucoseafbraak met 20 procent af. Dit wijst op een verlaagde perifere gevoeligheid voor insuline. Daarnaast veroorzaakte de korte nacht een verhoogd plasmaniveau van niet-veresterde vetzuren.

Slaap speelt een sleutelrol in de homeostase van het normale glucosemetabolisme. Onder fysiologische omstandigheden laat glucosemetabolisme een dagelijks patroon zien met intra-individuele variaties in glucosetolerantie: glucosegebruik is het hoogst in wakkere toestand en het laagst tijdens de non-remslaap.

De onderzoekers vermoeden dat er een verband is tussen het feit dat de slaapduur in de laatste decennia in westerse samenlevingen korter is geworden en het feit dat er tegelijkertijd een verhoging in de prevalentie van insulineresistentie en diabetes type 2 is ontstaan. Ze denken dat de resultaten van dit onderzoek relevant kunnen zijn voor de glucoseregulatie bij patiënten met diabetes type 2.
Lisanne Stolwijk

Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 2010: A Single Night of Partial Sleep Deprivation Induces Insulin Resistance in Multiple Metabolic Pathways in Healthy Subjects

(doi 10.1210/jc.2009-2430)

• Naar de rubriek Medisein
• Meer nieuws