De schaamte voorbij

  Een familielid van een mij bekend echtpaar - zowel de man als de vrouw is invalide - kwam een tijd geleden met het verzoek de familie te helpen om moeder voor korte tijd onder te brengen in een verpleeghuis. Normaliter droegen de kinderen zelf zorg voor hun invalide ouders, maar nu zouden ze dolgraag eens twee weken met z’n allen op vakantie willen gaan. De continue zorg werd hun een beetje te veel, wat te begrijpen was. Voor vader was al een logeeradres gevonden, maar voor moeder was dat lastiger omdat ze te hulpbehoevend was. Het verpleeghuis voorziet in logeermogelijkheden voor een korte periode. Zonder aarzelen was ik bereid hun de helpende hand te bieden.

 Foto: Joost Visser, Medisch Contact

Dit voorval was ik geheel vergeten, tot ik onlangs op visite werd gevraagd voor de vrouw. Ze had koorts en braakte. Aangekomen herkende ik de situatie eerst niet. Het huis zag er anders uit. De porch was verfraaid en de buitenkant van het huis was in de verf gezet.

Binnen was het nog steeds de even armoedige en treurige rommel als altijd. Meneer zat in een rolstoel, de radio stond hard aan. Er stond een vieze tafel; dikke bromvliegen zoemden erboven. Op een paar plastic stoelen na was het vertrek verder leeg. Langs de smoezelige muren lagen hopen wasgoed opgestapeld. In de keuken stond het aanrecht vol met ongewassen vaatwerk en pannen. In het zijkamertje waar de vrouw op bed lag, stonden twee bedden waarvan de lakens minstens een maand geleden voor het laatst de wasmachine van binnen hadden gezien. Van de muren bladderde de verf af. Een indringende geur van met urine doordrenkte matrassen kwam me tegemoet. Er stond een teiltje water klaar waar ik m’n handen na het

onderzoek in kon wassen, een onooglijk stukje zeep ernaast. Een handdoek moest ergens ver weg vandaan komen.

De vrouw was ziek, ze had een pneumonie. Ze kreeg antibiotica en de belofte dat ik na een paar dagen zou terugkomen voor controle.Toen ik de daaropvolgende week terugkwam, leek het alsof het huis weer een metamorfose had ondergaan. Het zag er schoner en opgeruimder uit. Er lagen blokken, balken en wandplaten. Dat er een renovatie gaande was, werd nu wel

duidelijk. Ineens kwam de vakantie van de familie weer op in mijn geheugen en kwam er nog een andere herinnering bovendrijven.

Een jaar geleden had een zoon me bezocht met het verzoek hem behulpzaam te zijn om geld voor zijn ticket naar Nederland terug te krijgen bij het reisbureau. Op de dag dat hij had zullen vliegen, was moeder namelijk ziek geworden. Zo ziek dat ze naar de EHBO-post van het ziekenhuis hadden moeten gaan. Het verhaal klonk plausibel. Het zou niet de eerste keer zijn geweest dat acute hulp nodig was. De brief van de eerste-hulppost was hij thuis vergeten, maar hij zou hem gaan zoeken. Hoewel ik een licht gevoel van twijfel kreeg, gaf ik de brief voor het reisbureau toch mee, met de opmerking dat de brief van de poli ‘s middags naar de praktijk moest worden gebracht. De brief kwam niet. Niet die dag en ook niet de eropvolgende dagen. Navraag op de EHBO leerde intussen dat de vrouw de polikliniek helemaal niet had bezocht en dat zat me toch niet lekker. De zoon kreeg telefonisch te verstaan dat ik hem op de praktijk verwachtte. Hij kwam. Mijn brief legde hij stilzwijgend op het bureau en hij verdween weer.

Niet lang na dit voorval haalde ik een van mijn kinderen, die voor vakantie zou overkomen, van het vliegveld. Tot m’n grote verbazing zag ik de man ook uit het vliegtuig stappen. Het was toen wel duidelijk wat hij in Nederland was gaan doen. Het verloren geld voor het ongebruikte ticket was jammer, maar overkomelijk. Hij verdiende kennelijk genoeg met drugstransport.

Bij het aanschouwen van de renovatie van het huis viel ineens het kwartje en werd het verhaal compleet. De familie was indertijd helemaal niet met vakantie geweest. Ze hadden een drugstransport verricht. Met het daarmee verdiende geld

werd nu het huis opgeknapt. De man had vorig jaar nét nog een klein beetje schaamte gevoeld toen hij mij voor eigen doeleinden had willen misbruiken.

We lezen intussen in de krant dat naar schatting een vijfde deel van de bevolking bij de drugshandel betrokken is. Het is een geaccepteerde manier geworden om als je arm bent aan geld te komen. Men geneert zich er niet meer voor. Het is de schaamte voorbij.

Irene Braakman,

huisarts op Curaçao