Briefjes

Het verzoek om briefjes (medische verklaringen) vind ik een van de vervelendste aspecten van het huisartsenvak. Zodra de vraag op tafel ligt, is er al een dilemma. Het vervelende zit hem erin dat je ongevraagd en onvoorbereid voor een probleem wordt geplaatst en dat dit, welke uitspraak je ook doet, jou als arts geweld aandoet. Zeg je nee, dan loopt de arts-patiëntrelatie schade op, ook al zegt de patiënt begrip te hebben voor je standpunt. Voldoe je wel aan het verzoek, dan ben je oneigenlijk bezig.

Beeld: Cordis, Zefa

Er komen verzoeken voor de gekste dingen. Een Haïtiaanse man vraagt om een gezondheidsverklaring. Die heeft hij nodig voor een nieuwe verblijfs- en werkvergunning. Zodra een contract is afgelopen, heeft hij een nieuwe verklaring nodig. Zonder die vergunningen krijgt hij geen nieuw contract en moet hij het eiland verlaten. Je gunt hem nieuw werk, maar als huisarts hoor je geen verklaring af te geven over je eigen patiënten. Wat te doen? Als iemand te laat op het idee komt om een nieuw paspoort aan te vragen, kan een briefje van de dokter helpen de verstrekking van een paspoort te bespoedigen. Een briefje van de dokter helpt ook om bij de dienst Sociale Zaken een onderstandsuitkering of extra geld in verband met een dieet - al dan niet nodig - los te peuteren.

Onderwijsinstellingen zijn ook dol op briefjes van de dokter. Het verzoek kan slaan op een gezondheidsverklaring waarvan een eventuele beursverstrekking afhangt voor een vorm van onderwijs, op schoolverzuim, op een gemist proefwerk en op een drugsvrijverklaring. Maar ook op het doen van een MSRA-test voor een instelling waar medisch onderwijs wordt gegeven of op een uitleg waarom niet kan worden deelgenomen aan gym-, sport of zwemlessen. Deze laatste verzoeken komen ook van vrouwen die een baan hebben bij de politie of de douane en die in het kader van hun opleiding aan dergelijke verplichtingen moeten deelnemen. Met een doktersbrief kom je ook eerder in aanmerking voor een woning bij de stichting sociale woningbouw FKP. Ben je de datum van je rijexamen vergeten? Geen nood, ga naar de dokter.

‘Dokter, ik moest vorige week vliegen, maar ik was ziek. Het reisbureau zegt dat u een briefje moet geven. Dan krijg ik m’n geld terug.’ Van dat woord ‘moet’ word ik al bij voorbaat opstandig, maar afgezien daarvan: ik heb de vrouw in kwestie helemaal niet eens ziek op het spreekuur gezien. Een man: ‘Ik ging een autoverzekering regelen, maar die krijg ik alleen als ik met een bewijs kom dat ik gezond ben. Kunt u me helpen?’ Een oudere man: ‘Ik wilde geld gaan lenen bij de bank. Ze vroegen me of ik gezond ben. Ik vertelde dat ik suikerziekte heb. Nu willen ze de laboratoriumuitslagen zien. Kunt u me die geven?’

Ik heb het wel eens aan de stok gehad met een notaris die van mening was dat ik een verklaring over een cliënt moest afgeven waarin stond dat hij compos mentis was. Dan kon er een testament worden opgemaakt. De man was dementerend. Soms is er een verzoek om te melden dat iemand niet in staat is om zelf naar de bank te gaan of een uitkering in ontvangst te nemen vanwege mentale retardatie, verblijf in ziekenhuis, invaliditeit, verblijf in het buitenland et cetera. Het gekste dat ik op dit punt heb meegemaakt, was het verzoek van vijf verschillende familieleden van een ouder iemand om gemachtigd te worden geld van bank- of girorekening in ontvangst te mogen nemen en de AOV-uitkering te mogen innen. Deze mensen spraken allen kwaad van de rest van de familie en verbaal geweld en chantage werden ook nog in de strijd geworpen om het verzoek kracht bij te zetten.

Ik ben een patiënt kwijtgeraakt toen ik weigerde voor het verkrijgen van zijn wapenvergunning een medische verklaring te ondertekenen. Ik ben tegen briefjes, maar ook tegen wapens.

Deze oneigenlijke verzoeken om briefjes hebben ertoe geleid dat het bestuur van de Curaçaose Huisartsen Vereniging een campagne is gestart om scholen, instanties en de bevolking duidelijk te maken dat de huisarts niet degene is die briefjes over eigen patiënten moet afgeven omdat dit de arts-patiëntrelatie schaadt. Hopelijk hebben een persconferentie, artikelen in de kranten, informatieavonden voor schoolbesturen en bedrijven, interviews op radio en tv en brieven met ons standpunt die patiënten aan de vragende instanties kunnen overhandigen, een gunstig effect en helpen ze mee een ommekeer te bewerkstelligen in de briefjescultuur. Veel zal echter afhangen van de solidariteit van de artsen onderling. De actie slaagt alleen als iedereen eraan meewerkt. Helaas zijn er ook hier tegengestelde belangen in het spel.

Irene Braakman,

huisarts op Curaçao