Sprekers
Ochtendprogramma
em. prof. dr. Mart van Lieburg
Inleiding op het thema: een ‘annus climacterius’ is een wisseljaar, of, wat in het Duits zo helder wordt uitgedrukt, een ‘Wendejahr’. Het jaar 2020 is door de coronacrisis zo’n ‘annus climacterius’ geworden, niet alleen voor de samenleving als geheel, maar ook in de beleving en ervaring van het individu. Voor de wereld van de geneeskunde en gezondheidszorg en voor de werkers in de gezondheidszorg geldt dat in het bijzonder. Een terugblik die verder reikt dan het begin van de uitbraak plaatst deze gebeurtenis in een cultuur- en medisch-historisch perspectief. Zo’n historisch perspectief kan bijdragen tot het verstaan van het fenomeen pandemie en van de mondiale en nationale
reacties op de manifestatie van het covid-19-virus.
em. prof. dr. Herman Pleij
Pandemieën in de late middeleeuwen: straf van God of bestrijdbaar kwaad?
Het jaar 1347 wordt algemeen beschouwd als een ‘annus climacterius’. In dat jaar begon een pestpandemie die, zo wordt geschat, uiteindelijk 75 miljoen mensen wereldwijd en tussen de 25 en 50 miljoen inwoners van Europa heeft gedood. Hoogleraar Pleij is een autoriteit op het terrein van de geschiedenis van de middeleeuwen en zal laten zien hoe er over deze ‘zwarte dood’ werd gedacht en hoe de ziekte werd bestreden.
em. prof. dr. Maarten van Buuren
De neurose: een pandemie in het fin de siècle
De hoogleraar Maarten van Buuren biedt in deze lezing een geheel ander perspectief op een pandemie, namelijk op het vlak van de mentaliteitsgeschiedenis en de geschiedenis van de psychiatrie. Aan het einde van de 19de eeuw kwam men wereldwijd in de greep van het denken over de ‘zenuwachtigheid’ of de ‘verziekte zenuwen’, waarvoor allerlei maatschappelijke verschijnselen medeverantwoordelijk werden gehouden. Gejaagdheid, stress en ‘overlading van de hersenen’ zijn herkenbare begrippen voor de mens van 2020.
dr. Philipp Blom
Corona op het grote wereldtoneel.
De Weense historicus en filosoof Blom kan, zo weten de kijkers naar Nederlandse tv-uitzendingen als Buitenhof en Het Filosofisch Kwintet, als geen ander de geschiedenis op een metaniveau beschouwen. In perfect Nederlands presenteert hij zijn visie op de coronapandemie in het licht van de wereldgeschiedenis van de 20ste eeuw. Ongetwijfeld wordt dit een inspirerende lezing die aanzet tot verder nadenken over het ‘annus climacterius’.
middagprogramma
dr. Bertho Nieboer
Inleiding op het middagprogramma.
Als hoofdredacteur van Medisch Contact houdt Bertho Nieboer de vinger aan de pols bij de Nederlandse reacties op de coronapandemie. Zijn introductie van de sprekers zal aanleiding geven tot een weging van de bijdragen vanuit de medische wereld.
em. prof. dr. Jaap Goudsmit
In gevecht met het coronavirus: het begin van een nieuw tijdperk
Als onbetwiste autoriteit op het gebied van de ontwikkeling van vaccins zal de spreker de koortsachtige zoektocht naar het coronavaccin in het perspectief plaatsen van zijn levenslange onderzoek op dit terrein. Een halve eeuw fundamenteel medisch onderzoek wordt zo in beeld gebracht door een van de hoofdrolspelers zelf.
prof. dr. Jan Bakker
Acteren als intensivist in twee medische werelden: Amerika en Nederland.
Als hoogleraar intensive care in Nederland (Rotterdam) en Amerika (New York) is Jan Bakker bij uitstek de medicus die de gebeurtenissen van 2020 in een intercultureel vergelijkend perspectief kan plaatsen. Tussen de reacties op de pandemie in Europa en Amerika bestaan grote verschillen, die niet anders dan vanuit een historische ontwikkeling kunnen worden begrepen.
em. prof. dr. Roel Coutinho
Opduikende infectieziekten vanuit dieren: een zoektocht naar antwoorden.
Wie anders dan de oud-directeur van het RIVM en van de Amsterdamse GGD is in staat om de historische strijd tegen de zoönosen uit eigen ervaring te presenteren? Dat daarbij de gebeurtenissen in het afgelopen corona-jaar de revue passeren, ligt voor de hand.
prof. dr. Jan Anthonie Bruijn
Op het snijvlak van zorg en politiek: reflecties op het corona-jaar 2020.
De voorzitter van de Eerste Kamer, tevens hoogleraar immunopathologie te Leiden, is dit jaar gevraagd voor de Domus Medica Lezing 2020. Een terugblik op een spannende interactie tussen politiek en gezondheidszorg in het jaar 2020.
drs. René Héman
Waar gaan we naar toe?
Aan de voorzitter van de KNMG de taak om de Domus Dag 2020 af te sluiten met een korte blik op de toekomst, staande op de schouders van de werkers in de geneeskunde en gezondheidszorg anno 2020.