Antibioticatekort voor kinderen was nog nooit zo nijpend als nu

Er is een tekort aan bijna alle antibiotica voor kinderen, met name aan suspensies. Dat tekort was nooit eerder zo groot als nu. Voor kinderartsen levert dat vooral grote problemen op bij de behandeling van Mycoplasma pneumoniae. Een longinfectie die momenteel Nederland teistert.

Aan bijna alle antibiotica voor kinderen is momenteel een groot tekort. ‘We hebben nu een grote uitbraak van mycoplasmapneumonieën’, zegt kinderarts Lissy de Ridder, tevens voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde. Daarom bracht de vereniging onlangs zelfs een speciaal advies uit. De Ridder: ‘Wees selectief aan wie je het voorschrijft, want lang niet alle positieve testen verdienen antibiotische behandeling. Het is nu extra belangrijk om daarop te varen, omdat er een evident tekort is.’

Niet leverbaar

Volgens de beroepsvereniging van apothekers, KNMP, was het antibioticatekort nog nooit zo groot. Van een aantal antibioticagroepen ‘is er vrijwel niets meer beschikbaar’, meldt een woordvoerder. ‘Een specifieke oorzaak is lastig aan te wijzen’, maar er spelen in ieder geval twee belangrijke factoren een rol: ‘van veel antibiotica zijn er nog maar één of twee merken op de markt’ en ‘dat door tekorten een verhoogde vraag ontstaat naar de alternatieven’, waardoor die inmiddels ook niet leverbaar zijn.

Suspensies

Vooral voor kinderen is het probleem groot, vanwege het tekort aan suspensies en het beperkt aantal alternatieven. ‘Kinderen slikken die grote tabletten niet’, zegt De Ridder. ‘In het ziekenhuis vergruizen we de tabletten, maar in de thuissetting lukt dat niet.’ Ook hoort ze verhalen van collega’s over patiënten die pas na enkele dagen vertraging met de antibioticakuur kunnen starten. ‘We hebben nauwelijks alternatieven: voor kinderen luistert de toediening veel nauwer en er is minder geregistreerd, dus onze bandbreedte is veel smaller en daardoor kwetsbaar.’

Atypische pneumonieën

‘Wereldwijd is er een grote uitbraak van atypische pneumonieën’, zegt medisch microbioloog Heiman Wertheim, tevens voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie, ‘dus de vraag voor dit soort middelen is voor jong en oud enorm toegenomen.’ Zijn advies: ‘Eén: wees terughoudend. En twee: als je toch een ziek kind ziet, overweeg diagnostiek om je te helpen het meest gerichte middel te kiezen, want het is niet altijd een atypische verwekker.’ Volgens hem ‘ziet het ernaar uit dat het tekort nog lang gaat duren’. Bovendien kampen andere landen er eveneens mee. ‘Dat maakt dat de creatieve uitwegen ook steeds meer beperkt worden.’

Kinderformularia

De ‘creatieve uitwegen’ om volwassendoseringen om te zetten naar kinderformularia is beperkt, meldt een woordvoerder van de KNMP desgevraagd. Soms kan uit een tablet ‘nog iets “vloeibaars” worden gemaakt’, zoals dispertabletten oplossen. ‘Maar dat heeft niet dezelfde smaaksamenstelling et cetera als een drank gefabriceerd door de farmaceutische industrie.’ Bovendien zijn er ook tekorten aan dispertabletten. ‘Verder kunnen veel tabletten niet worden gebruikt als uitgangspunt voor een vloeibaar geheel.’