Discriminerend patent borstkankergen

Europese genetici maken zich zorgen over het patent van het Amerikaanse Myriad Genetics op een genetische test voor borstkanker. Het patent richt zich specifiek op een BRCA2-mutatie die exclusief voorkomt bij Asjkenazi-joodse vrouwen. Het European Patent Office (EPO) kende dit patent eind vorige maand toe.

Genetici uit verschillende Europese landen hebben bezwaar tegen het feit dat het patent zich richt op één etnische groep. Eén op de honderd Asjkenazi- joodse vrouwen heeft een specifieke mutatie in het BRCA2-gen en daarmee 65 tot 70 procent kans op het krijgen van borstkanker. Geneticus prof. Gert-Jan van Ommen van het Leids Universitair Medisch Centrum vindt dat er sprake is van een ethisch probleem: ‘Zonder licentie zullen diagnostische laboratoria de genetische test voor deze specifieke mutatie niet meer kunnen doen.Dit benadeelt Asjkenazi-vrouwen.’

Het octrooi is volgens Gert Matthijs, hoogleraar humane genetica in Leuven niet eens het probleem. ‘Het gaat erom hoe Myriad omgaat met het uitgeven van licenties. Ik ben daar niet gerust op. Het bedrijf heeft de gewoonte om licenties peperduur te maken. Het alternatief, de bepaling door Myriad laten doen, is alleen vanwege het transport al verschrikkelijk duur.’

Van Ommen en Mattijs verzetten zich met andere Europese genetici al jaren tegen patenten op de borstkankergenen BRCA1 en BRCA2. Vorig jaar mei nog trok het EPO twee patenten van Myriad in omdat de beschrijvingen niet specifiek genoeg waren. Dit is nu niet aan de orde.

Tot twee maanden na de publicatie van de beslissing van EPO kunnen de genetici de beslissing aanvechten. Het kan nog maanden duren voordat de officiële beslissing wordt openbaargemaakt. ‘We gaan alleen in beroep als we denken dat we kans maken’, zegt Matthijs. ‘Dat zal afhangen van de precieze argumentatie voor het toekennen van het octrooi. Die kennen we nu nog niet.’ << EJP/SH