De curatieve keten: de ideale poortwachter

Voorzitterscolumn

De verzekeringsarts wordt gezien als de poortwachter van de sociale zekerheid; de verzekeringsarts is van de claimbeoordeling.

Ik heb in deze column al meerdere malen betoogd dat de verzekeringsarts ook sociaal geneeskundige is en daarom preventie tot zijn taak moet rekenen. Preventie in de zin van arbeid betekent dat een patiënt moet kunnen blijven deelnemen aan de maatschappij, in alle rollen die voor een patiënt gelden. Een prominente rol is de rol van werknemer of werkende.

Preventie voor een werkende betekent zorgen dat de werkende kan blijven functioneren, preventie dus van uitval uit het arbeidsproces. Traditioneel wordt deze rol toegedicht aan de bedrijfsarts en secundair de verzekeringsarts. Dat ook de curatieve collega’s een wezenlijke rol hebben bij preventie van uitval, anders geformuleerd bij behoud van participatie, wordt minder benoemd.

De conceptrichtlijn ‘Reumatoïde artritis en participatie in arbeid’ geeft hier voor patiënten met reumatoïde artritis handvatten voor, die onverkort voor alle chronische aandoeningen of aandoeningen met gevolgen voor participatie kunnen gelden. Uitgangspunt daarbij is dat vanzelfsprekend primair een goede behandeling moet worden gegeven. Dit blijkt echter niet voldoende om ook participatie te garanderen. Bij chronische aandoeningen zijn juist de persoonlijke kenmerken van de patiënt, zoals de eigen verwachtingen, de copingstijl en het gedrag van grote betekenis voor behoud van participatie. Het beïnvloeden van deze factoren kan bijdragen aan een eerdere of betere terugkeer in de maatschappij. Dit moet daarom vanaf het prille begin deel uitmaken van de behandeling en begeleiding door huisarts, specialist en paramedici. De simpele vraag of iemand problemen heeft bij werk, en of er ondersteuning nodig is bij terugkeer naar werk, kan al een grote invloed hebben op het gedrag en de keuzes van de patiënt.

Preventie van uitval uit arbeid
is een taak voor alle behandelaars

In de richtlijn is opgenomen dat iedere behandelaar regelmatig vraagt naar problemen met arbeid, en vraagt naar de wens of noodzaak tot hulp om aan het werk te blijven. Vervolgens is op indicatie een activerende aanpak gewenst om de gedragsstijl van de patiënt zo te modificeren dat deze werkt aan behoud van participatie. De behandelketen moet activeren.

De richtlijn is besproken op de voorjaarsvergadering van de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie, en is door de aanwezige reumatologen positief ontvangen. Het is goed dat zij de aandacht voor participatie noodzakelijk vinden voor hun patiënt. Voorwaarde is wel dat er een goede communicatie is met de andere behandelaars, inclusief bedrijfsarts en verzekeringsarts. Eigenlijk zouden daarvoor nog systeemveranderingen moeten plaatsvinden, waardoor de bedrijfsarts dichter en herkenbaarder aan de curatieve keten wordt gekoppeld. Ook binnen het huidige stelsel is die communicatie met goede wil te verwezenlijken, bijvoorbeeld via de patiënt. Het is het belang van de patiënt dat met deze keten wordt gediend.

Dus preventie van uitval uit arbeid is een taak voor alle behandelaars. Als iedereen hierin het maximale doet, heeft onze patiënt de sociale zekerheid niet nodig. Het optimale poortwachterschap!

Han Hullen, voorzitter NVVG