Benut de crisis

De kern van het huisartsenvak is het contact met de patiënt. Hij of zij komt in de spreekkamer, legt een probleem voor en vraagt de huisarts om een beoordeling of advies. Dat deel van het werk doet de huisarts alleen. Voor de rest wordt er in de huisartsenzorg juist enorm veel samen gedaan. Binnen het praktijkteam, met de patiënt, andere zorgverleners, het sociaal domein en ga zo maar door. Sterker nog, de huisartsen hebben eerder dit jaar de term ‘gezamenlijk’ zelfs toegevoegd aan hun kernwaarden.

De noodzaak daartoe wordt ook steeds groter. Krapte op de arbeidsmarkt, de beweging om patiënten zoveel mogelijk zorg dichtbij huis te bieden, sluiting van (afdelingen van) ziekenhuizen; allemaal factoren die de urgentie voor samenwerking doen toenemen.

Want ja, de huisarts kan veel en doet veel, maar voor een aantal zaken zijn toch echt anderen nodig. Het is in bepaalde gevallen best mogelijk dat een patiënt met chronische psychische problemen die stabiel is, wordt ‘overgedragen’ van de gespecialiseerde ggz naar de huisartsenpraktijk. Maar als er onverhoopt een verslechtering van de klachten ontstaat, moet de huisarts kunnen terugvallen op de ggz. Zo ook in de zorg voor ouderen. Het klinkt mooi om ouderen langer in hun eigen vertrouwde omgeving zorg te geven. Bij een geriatrische crisis of als er iets gebeurt met de partner, is er echter andere zorg nodig en wel direct.

In tijden van crisis het wiel uitvinden, dat lukt vaak niet. Dan krijg je de situaties die we helaas nog te vaak horen, zoals het langdurig rondbellen voor een opname in een eerstelijnsverblijf, verwoede pogingen om een psychiater te spreken te krijgen omdat je je zorgen maakt over een patiënt en dergelijke. Juist dan, in situaties die zich moeilijk laten voorspellen, wil je kunnen terugvallen op bestaande contacten en afspraken.

De goede voorbeelden zijn er gelukkig ook. Vanuit de aanpak van de ggz-wachtlijsten horen we bijvoorbeeld uit een enkele regio nu positieve geluiden. Op verschillende plekken in het land is er één loket gekomen voor alle ELV-bedden. Een crisis goed organiseren, het kan dus. Als er bij alle partijen een besef van urgentie is, een gevoel van gezamenlijke verantwoordelijkheid én tijd om in elkaar te investeren.

Samenwerking kost dus tijd, maar levert daarna veel op. En laten we het vooral efficiënt houden. Niet iedere individuele huisarts of praktijk hoeft om tafel met de ggz-instelling, het ziekenhuis of de gemeente. Door regionaal samen op te trekken, kunnen er afspraken worden gemaakt vanuit de huisartsen. Dat kan binnen een vast verband zoals een hagro, zorggroep of huisartsenkring of een groepje voor één specifiek project. In elke regio zijn er huisartsen die energie krijgen van dit soort initiatieven. Zoek elkaar dus op, sluit aan bij bestaande initiatieven en geef de mensen die affiniteit en tijd hebben het mandaat om voor u op pad te gaan. Of meldt uzelf als uw handen jeuken om met een thema aan de slag te gaan. Zo kunnen we samenwerking voor iedereen laten werken.

Ella Kalsbeek, voorzitter Landelijke Huisartsen Vereniging