Leer me alles wat je weet

Leer me alles wat je weet, Hanna Bervoets, Uitgeverij Pluim, 584 blz., 29,90 euro.

Jodie is een late dertiger als ze haar oudere geliefde Daniel (ook wel Daan of Danielle) de Koster (ook wel Daniel de Kenau) plotseling verliest. In "Leer me alles wat je weet", de nieuwe roman van Hanna Bervoets, reconstrueert Jodie twee jaar na haar dood het leven van Daniel.

Bervoets’ roman lijkt daardoor nog het meest op de gefictionaliseerde biografie van een bekend persoon, met dit verschil: Daniel is fictief. Maar wie dat laatste tijdens het lezen ‘vergeet’, heeft de brandstof te pakken waarmee de leesmotor draaiende blijft, en kan appreciëren dat de auteur zich verliest in details, wat de – overigens vlotte – vertelling soms iets oeverloos geeft. Je wordt zo niet alleen deelgenoot van de liefde die Jodie voor haar vriendin koesterde, maar ook waarom ze tegen haar opzag, waarom ze een voorbeeld voor haar was. Dat heeft alles te maken met Daniels (activistische) gang door de geneeskunde die haar – wier karakter toch wat vlak blijft – uiteindelijk befaamd en berucht heeft gemaakt. Zelf patiënt en daardoor ervaringsdeskundige met chronische pijn, zette ze zich als vrijwilliger in voor aidspatiënten, nam het op tegen kwakzalvers, maar vooral kwam ze op voor patiënten, vaak vrouwen, wier klachten niet of zeer onvoldoende serieus werden genomen door de medische goegemeente. Vrouwen met endometriose, met andere chronische ziektes, met pijn of vermoeidheid. Ze staat hen bij, gaat met ze mee op consult. Want deze vrouwen zijn helemaal geen ‘erwtenprinsesjes’, zoals een van de artsen hen noemt, die zich alleen maar aanstellen met hun vage klachten. Nog weer later ontpopt Daniel zich als deskundige in tuchtzaken van patiënten die hun nalatige arts aanklagen. Ze prefereert zelfs de zittingszalen boven de behandelkamers. Daar zijn de regels een stuk helderder, vindt ze.

Bervoets heeft gezegd dat haar fors uitgevallen roman in wezen gaat over ‘wie welke kennis heeft’. De kennis van de dokter matcht niet altijd met die van de patiënt. Ze noemt zichzelf ‘een enorme bèta’, want wil altijd weten hoe iets werkt, ook als het om medische zaken gaat. En ze is zelf patiënt: ze heeft een bindweefselaandoening. Bervoets doet in haar roman een poging beide posities recht te doen, maar deze lezer had de indruk dat die van de patiënt vooropstaat. Zie bijvoorbeeld het lot van een huisarts die door Daniels toedoen voor de tuchtrechter belandt – hij valt niet te benijden.

Het is niet de eerste keer dat Hanna Bervoets medische thematiek aanroert in haar werk, ze deed dat eerder in Ivanov, Efter en in het zeer goede Welkom in het Rijk der zieken. Dat ze als een van de bronnen voor haar boek de Medisch Contact-uitgave Dokters voor de rechter (2011) gebruikte strekt, zoals dat vroeger deftig heette, tot aanbeveling.