Boek: Terug naar normaal - Allen Frances

Diagnostische inflatie

Al een jaar of vier is de prominente Amerikaanse psychiater Allen Frances uit zijn vervroegde pensionering ontwaakt en voert hij een kruistocht voor een ‘veilige en weldenkende’ psychiatrie. Ooit was hij de voorzitter van de DSM-IV-taskforce, nu richt hij zijn pijlen vooral op de opvolger: DSM-5, waarvan de publicatie aanstaande is. Daarin zijn volgens hem diagnoses opgenomen die zullen bevorderen dat zijn geliefde medische specialisme, nog meer dan nu al het geval is, wegdrijft van haar kern. De Engelstalige ondertitel van zijn boek Terug naar Normaal windt er in dat opzicht geen doekjes om: ‘An Insider’s Revolt against Out-of-Control Psychiatric Diagnosis’.

Te veel mensen met ‘normale’ levensproblematiek vragen en krijgen medische hulp en slikken psychofarmaca, terwijl ernstig geesteszieke patiënten juist niet de zorg krijgen die ze nodig hebben. Een tragische vorm van verdringing die Frances vooral in de VS constateert, maar die volgens hem ook elders valt waar te nemen. Met name (Amerikaanse) huisartsen krijgen de wind van voren: ze dragen in niet geringe mate bij aan deze medicalisering van het dagelijks leven. Hij kwalificeert ze als ‘amateurpsychiaters’. Niet dat al deze ‘patiënten’ vervolgens hun heil zouden moeten zoeken bij de psychiatrie. Want ‘psychiaters moeten zich bezighouden met waar zij goed in zijn – het behandelen van mensen met echte psychiatrische problemen – en hun werkterrein niet uitbreiden met normale, ongeruste gezonden die zich uitstekend op eigen kracht kunnen redden’.

In zijn boek legt Frances de vinger op de oorzaken van ‘diagnostische inflatie’ en overmedicatie. De moderne, westerse mensheid kan zeer slecht uit de voeten met gevoelens van ongerustheid, onzekerheid en teleurstelling in het dagelijks leven. Bovendien zijn diagnostische hypes, zo laat hij overtuigend zien, inherent aan de psychiatrie. En vlak vooral ook de invloed van de farmaceutische industrie niet uit.

Frances doet voorstellen om deze ontwikkelingen af te remmen. Voor hem staat daarbij één ding als een paal boven water: DSM-5, waarover binnenkort meer in MC, zal daarbij vooral een sta-in-de-weg blijken.

Frances’ betoog is goed en gezaghebbend onderbouwd. Zijn taalgebruik is helder en zonder onnodig jargon, wat zijn boek geschikt maakt voor een publiek van zowel zorgverleners als leken. Maar het is toch vooral een oproep aan zijn vakbroeders het juiste pad te kiezen. Dat hij in veertig bladzijden, en dus in vogelvlucht, de geschiedenis van de psychiatrie schetst is weliswaar mooi meegenomen, maar niet echt nodig. Terug naar Normaal zou ook zonder die uiteenzetting al een lezenswaardig boek zijn. HM

Allen Frances, Terug naar Normaal, Uitgeverij Nieuwezijds, 318 blz., 21,95 euro

Zie ook:

• Etiketkinderen, een documentaire van Zembla