‘He is okay’

Het meisje ligt in een plas bloed. Kleine rode riviertjes stromen over het vaalroze zeil. Ze is naakt, haar bolle buik steekt pijnlijk groot af bij haar magere benen. Het donkere kamertje waarin we staan ruikt naar een mengsel van zweet, urine en bloed. Welkom in Afrika.

‘Hard persen’, zegt de nurse zonder veel enthousiasme in zijn stem. Het meisje, nog geen twintig, zet haar kiezen op elkaar en perst. Aan de andere kant van de kamer zit een vrouw in traditioneel gewaad zwijgend op een gammel plastic stoeltje. Haar moeder, oma, zus, tante, de buurvrouw? Zeker is dat het barende meisje niet op al te veel peptalk van haar kant hoeft te rekenen. Haar man is uiteraard niet aanwezig. ‘Mannen vinden een bevalling eng’, legt de verpleegkundige uit. Zonder iets te zeggen loopt hij de kamer uit.

Ik kijk de twee vrouwen schaapachtig aan. Het meisje vertrekt haar gezicht en kreunt. ‘Wil je mijn hand om in te knijpen?’ vraag ik in het Engels, hoewel ik weet dat ze dat niet verstaat. Toch pakt ze mijn hand. Ik zie dat haar billen besmeurd zijn met een mengsel van vruchtwater, bloed en ontlasting. ‘Leave it, it’s not a problem’, zei de verpleegkundige toen ik de vorige keer naar een handdoek vroeg. Ik vind het eigenlijk wel een probleem, maar dit is niet het gemiddelde Hollandse ziekenhuis waar je een kast opentrekt vol met stapels brandschoon linnengoed en handdoeken. De enige ook maar enigszins bruikbare stof in deze kamer is mijn eigen witte jas. En dat gaat me toch wat ver.

De nurse is terug. Hij heeft een fietspomp in zijn hand. Of iets wat daar op lijkt. Een andere verpleegkundige zet een donkergroen steriel pakketje neer dat met leukoplast zit vastgetapet. Terwijl het meisje nog een keer kreunt en in mijn hand knijpt, begint de verpleegkundige het doe-het-zelfpakketje in elkaar te zetten. Het bestaat uit een grote ijzeren schijf, twee plastic slangetjes en de pomp. Ik sta op het punt om getuige te zijn van mijn eerste vacuümextractie African style.

De schijf wordt op het hoofd van het kind gewurmd en bij de volgende wee roept de nurse tegen mij ‘pump’, tegen het meisje ‘push’ en begint hij met zijn volle gewicht te trekken. Na een paar seconden schiet met een plop het gehele provisorische vacuümsysteem van het hoofdje af. ‘Okay, again!’ Het hele proces herhaalt zich. En nog eens. En nog eens. Ik kijk naar de klok om te zien hoe lang we al bezig zijn. De klok doet het niet.

‘Do you think the baby is still okay?’, vraag ik. ‘Yeah. He is okay’, zegt de nurse. ‘Zal ik toch even luisteren?’, vraag ik, terwijl ik de plastic toeter pak die ik alleen ken van de zwart-witfoto’s in mijn verloskundeboek. Ik zet het ding op de buik en hoor een prachtige, regelmatige hartslag. Voor een volwassene dan. De nurse luistert na veel aandringen mee en zegt: ‘Yeah. It’s a bit slow.’ Hij loopt terug om opnieuw zijn kluskit in elkaar te zetten voor een nieuwe poging.

‘Moeten we niets doen?’ vraag ik. ‘Yeah’, zegt hij. Hij maakt weinig aanstalten. Na nog vijf keer trekken en pompen komt het kind tevoorschijn. Het blijft stil in de kamer. De nurse zoekt op zijn gemak naar een doek om over het kind te leggen. ‘Resuscitation’, mompelt hij. Minuten gaan voorbij. De placenta wordt geboren. ‘Resuscitation’, zegt hij opnieuw. Er komt een tweede verpleegkundige binnen die het kind zonder een woord te zeggen oppakt. Het kind zegt ook nog steeds niets. Na een paar minuten van uitzuigen, zuurstof en wrijven begint er wat leven in het kind te komen en nog wat later begint hij zwakjes te huilen.

De nurse komt naar ons toe en kijkt me glimlachend aan. ‘You see?’, vraagt hij. ‘I told you, he is okay.’

Mara Simons (pseudoniem) is coassistent.