Maak van tuchtrecht geen strafrecht!

Landelijke artsenfederatie KNMG wil in gesprek met minister Schippers. Recente initiatieven ter aanscherping en uitbreiding van het tuchtrecht leiden tot de opkomst van strafrecht light, zo lichtte KNMG-jurist Aart Hendriks onlangs in NRC Handelsblad toe. Niet het bestraffen van artsen, maar de kwaliteit van zorg moet weer voorop komen te staan.

Concrete aanleiding voor het verzoek om een gesprek is een motie van de Kamer waarin minister Schippers wordt opgeroepen tot het strenger straffen van artsen. Delicten in de privésfeer kunnen worden meegewogen in het oordeel van de rechter en kunnen tot een beroepsverbod leiden voor de duur van het leven. De KNMG uit onbegrip over het op deze manier exclusief aanpakken van de artsen als beroepsgroep. Ook stelt de KNMG dat een dergelijk verbod alleen gerechtvaardigd is als wordt bewezen dat de betrokkene in de toekomst geen goede en veilige zorg meer kan bieden. Hiervoor is een aantoonbaar verband met de beroepsuitoefening juist noodzakelijk.

Strafrecht light

De KNMG maakt zich zorgen over de verschuiving van tuchtrecht naar strafrecht light. Artsen worden steeds vaker tuchtrechtelijk verantwoordelijk gehouden en maatregelen worden verzwaard. De tuchtrechter behandelt tegenwoordig ook klachten tegen artsen die niet rechtstreeks zorg verlenen aan patiënten en artsen die in het buitenland op vakantie zijn. Het tuchtrecht krijgt zodoende trekken van strafrecht en zonder bijpassende juridische bescherming. De KNMG vindt dit niet alleen onevenwichtig, maar vindt vooral dat het tuchtrecht primair een kwaliteitsinstrument moet blijven. ‘Zorgverleners krijgen (straks) te maken met strafrechtelementen, zonder zwijgrecht of andere bescherming die daarbij hoort… Een tuchtrechter mag straffen, maar je mag als verdachte niet zwijgen, want dan stel je je niet toetsbaar op. Ook doet de tuchtrechter uitspraken over privéhandelen en doet hij, zonder glazen bol voorspellingen over herhaling van gedrag’, zo legt Hendriks uit.

Publicatie van berisping

Naast deze ontwikkeling vraagt de KNMG opnieuw aandacht voor de criminaliserende werking die uitgaat van het met naam en toenaam publiceren van berispte artsen in de Staatscourant en in regionale kranten. Deze publicatie blijft in het online BIG-register bovendien vijf jaar zichtbaar. Het ontbreken van enige contextuele informatie over het waarom van de berisping leidt tot onnodige onrust en onterechte maatschappelijke oordelen over artsen als beroepsgroep. Terug naar de kern van het tuchtrecht, pleit de KNMG en schaf de publicatieplicht zo spoedig mogelijk af. Het heeft weinig van doen met het bewaken en bevorderen van de kwaliteit van de beroeps-uitoefening, wat het primaire doel is van het tuchtrecht.

Preventie, niet repressie

De KNMG vraagt minister Schippers om een gesprek over recente ontwikkelingen, mogelijkheden ter voorkoming van functioneringsproblemen en vroegtijdige signalering. KNMG wil een focus op preventie in plaats van repressie. Zoals Hendriks formuleert: ‘Een fout voorkomen van iemand die minder functioneert, komt de kwaliteit van de zorg meer ten goede dan een tuchtzaak….’.

Verwijzing naar relevante webdossiers en de brief van de KNMG aan minister Schippers vindt u op de website van de KNMG. Scan hiervoor de qr-code of zoek op de KNMG-site naar ‘strafrecht’.