Bijdragen aan voorzienbare kosten - Verenso

De demografische gegevens liegen er niet om. Vergrijzing en ontgroening gaan de bemensbaarheid en de betaalbaarheid van de zorg, en die van de ouderenzorg in het bijzonder, onder druk zetten. Daarnaast zien we een ontwikkeling van emancipatie bij de oudere zorgconsumenten. Zij willen geen minderwaardige, maar kwalitatief goede zorgproducten op maat voor hun zorgvraag en zij willen daarin eigenlijk geen concessies doen. Dat dit nauwelijks te verwezenlijken is binnen het huidige stelsel spreekt voor zich.

Bezuinigingen op de zorg zijn al langere tijd gaande. Steeds weer zien wij stukjes zorg en behandeling uit het pakket verdwijnen, zonder dat daar een duidelijke breed gedragen visie aan ten grondslag ligt. In verband met het in stand houden van kwalitatief hoogwaardige medische en verpleegkundige zorg voor de ouderen met complexe zorgvragen en het daarnaast voldoen aan de wensen van de kritische zorgconsument is het tijd voor een heroriëntatie op het zorgstelsel waar het gaat om zorg die ingezet wordt op het snijvlak van zorg en welzijn. Wat zou er moeten vallen onder ‘zorg’ die wij op basis van sociale voorzieningen voor elkaar betalen? Daarbij speelt de vraag wat er valt onder voorzienbare ‘levensfaseproblematiek’ en dus ‘levensfasekosten’.

In het leven zijn er steeds weer fasen die verschillende, soms zeer hoge kosten met zich meebrengen. Die kosten kunnen we voorzien en daar sparen wij massaal voor, soms heel hoge bedragen. Ik denk dan aan de jongvolwassene die spaart voor een trouwdag, een eerste huis of de kosten van een eerste kind. En heb maar eens studerende kinderen! Ook daar zal financieel op geanticipeerd moeten worden. Heeft dus niet iedere levensfase haar eigen kosten? Zijn de kosten van extra ondersteuning en begeleiding in de ouderdom niet gewoon kosten waar we rekening mee moeten houden als passend bij deze levensfase? Is de rollator van de oudere niet de kinderwagen van het echtpaar met zijn eerstgeborene? Is de scootmobiel van de 80-jarige niet de elektrische fiets van de 65-jarige of de auto voor het gezin? Waarom vergoeden we het ene wel en het andere niet?

Heroriëntatie dus. Op wat voorzienbare levensfaseproblematiek is en dus levensfasekosten zijn, tegenover kosten die onvoorzien ontstaan door ziekte. Willen we de ouderen in de sociale voorzieningen en dienstverlening mondiger maken dan is het goed hen aan het financiële stuur te zetten. Anders lukt het nooit. Bovendien geldt dat wanneer wij zelf gespaard hebben en betalen voor inzet van diensten en voorzieningen, wij ons ook opstellen als veel kritischer consument en veel meer autonoom in het organiseren van de door ons gewenste voorziening.

Heroriëntatie om goede keuzes te kunnen maken voor de toekomst: steeds van alle zorg een beetje minder óf goed geregeld daar waar écht nodig onverwacht en onvoorzien?